Döşeme analizi sonucunda döşemenin çalışma şekli ve ne tip donatı atılacağı otomatik olarak tespit edilir. Bununla beraber, betonarme hesap aksı edit ile döşemenin çalışma şekli ve donatı tipi değiştirilebilir.
Kullanıcı Değiştir/Obje Edit/Döşeme/Betonarme Hesap Aksı Edit komutunu çalıştırıp betonarme hesap aksı üzerinde tıkladığında karşısına bir diyalog açılır. Bu diyalogda, tıklama yapılan Betonarme Hesap Aksı’nın varsayılan çalışma şekli ve donatı tipi işaretlenmiştir. Kullanıcı özel durumlar için bu diyalogda varsayılan seçimi değiştirebilir.
Donatı tipi:
Düz+Pilye : Seçildiğinde, işlem yapılan donatı aksının düz ve pilyeden oluşan donatı tipi şeklinde dizayn edileceğini belirtir. Donatı düz ve pilye şeklinde atılacaktır.
Alt düz donatı: Seçildiğinde işlem yapılan donatı aksının altta düz donatı olacağını belirtir. Donatı altta bir tane düz donatı şeklinde atılacaktır.
Konsol donatısı: Konsol döşemeler için kullanılacak donatı tipidir. İşlem yapılan donatı aksının konsol donatısı olarak dizayn edileceğini belirtir.
Üstte düz donatı: Seçildiğinde işlem yapılan donatı aksının üstte düz donatı olacağını belirtir. Donatı üstte bir tane düz donatı şeklinde atılacaktır.
Altta ve üstte düz donatı: Seçildiğinde, işlem yapılan donatı aksının altta ve üstte düz donatı tipi şeklinde dizayn edileceğini belirtir. Donatı altta ve üstte birer düz donatı şeklinde atılacaktır.
Sol geçerli mesafe: Kullanılan hesap aksının solunda donatının kaç metrelik mesafeye yerleştirileceğini belirler. Buraya yazılan değerin değiştirilmesi döşeme donatı adedini etkiler. Örneğin, geçerli olduğu mesafe 345 cm, döşeme donatısı ise fi8/36 olsun. Donatı adedi 345 cm/36=9.58; solda 10 adet 8'lik donatı kullanılacak demektir.
Sağ geçerli mesafe: Kullanılan hesap aksının sağında donatının kaç metrelik mesafeye yerleştirileceğini belirler. Buraya yazılan değerin değiştirilmesi döşeme donatı adedini etkiler. Örneğin, geçerli olduğu mesafe 345 cm, döşeme donatısı ise fi8/36 olsun. Donatı adedi 345 cm/36=9.58; solda 10 adet 8'lik donatı kullanılacak demektir.
Çalışma şekilleri:
Betonarme hesap aksı doğrultusunda belirlenen çalışma şekilleri ve donatı tipleri şunlarıdır.
Çalışma şekli |
Açıklaması |
Donatı Tipi |
Çift yön kısa |
Plak çift doğrultuda çalışan bir plaktır ve betonarme hesap aksı plağın kısa kenar yönünde bulunmaktadır. (Luzun/Lkısa<2) |
Plağa varsayılan düz ve pilye atılır. Kısa açıklıklarda istenirse sadece düz donatı veya üstte altta düz şeklinde de atılabilir. |
Tek yön kısa |
Plak tek doğrultuda çalışan bir plaktır ve betonarme hesap aksı plağın kısa kenar yönünde bulunmaktadır. (Luzun/Lkısa≥2 veya balkon, sahanlık döşemesi) |
Tek doğrultuda çalışan plak döşeme için düz ve pilye atılır. Kısa açıklıklarda istenirse sadece düz donatı da atılabilir. Konsol plaklarda konsol donatısı (ilave) atılır. Donatı boş uca kadar uzatılır. |
Çift yön uzun |
Plak çift doğrultuda çalışan bir plaktır ve betonarme hesap aksı plağın uzun kenar yönünde bulunmaktadır. (Luzun/Lkısa<2) |
Plağa düz ve pilye atılır. Kısa açıklıklarda istenirse sadece düz donatı veya üstte altta düz şeklinde de atılabilir. |
Tek yön uzun |
Plak tek doğrultuda çalışan bir plaktır ve betonarme hesap aksı plağın uzun kenar yönünde bulunmaktadır. (Luzun/Lkısa≥2 veya balkon, sahanlık döşemesi) |
Tek doğrultuda çalışan plak döşeme ve konsollarda düz donatı (dağıtma donatısı) atılır |
Aks tipi sekmesinde donatı tipi olarak “altta ve üstte düz donatı” seçilirse aktif hale gelir. Bu sekmedeki parametreler altta ve üstte konulacak düz donatıların dizayn edilme koşullarını değiştirir.
Döşeme alt ve üst bölgesinin her biri için:
Gerekli donatıyı hesapla: Seçenek işaretlenirse, hesap sonucunda bulunan donatı değeri kullanılır. (Dizayn momentinden bulunan donatı miktarı minimum donatı oranlarıyla karşılaştırılır hangi büyükse o kullanılır).
Gerekli donatıyı hesapla: Seçenek işaretlenirse, hesap sonucunda bulunan donatı değeri kullanılır. (Dizayn momentinden bulunan donatı miktarı minimum donatı oranlarıyla karşılaştırılır hangi büyükse o kullanılır).
Üstteki (veya alttaki) donatıyı aynen kullan: Döşemede bu parametre bu diyalogda “alttaki donatı aynen kullan” şeklinde, radyede ise “üstteki donatıyı aynen kullan” şeklinde görülecektir. Döşemede açıklıkta moment altta, radye döşemede ise açıklıkta moment üsttedir. Bu seçenek işaretlendiğinde döşeme için alt donatının aynısı, üstte; radye için ise, üst donatının aynısı altta kullanılacak demektir.
Verilen donatıyı kullan: İşaretlenirse, hesapta sonucunda bulunan donatı yerine bu satırda girilen donatı kullanılır. Girilen donatı hesap sonucunda bulunan donatıdan az verilirse, program eksik donatı uyarısı yapar.
Kıvrım yap : İşaretlenirse, düz donatı başta ve sonda kiriş içerisine kıvrılır. İşaretlenmezse donatı kıvrılmadan bırakılır.
Geçerli mesafe boyunca gerekli donatıyı hesapla: İşaretlenirse, donatı aksının geçerli olduğu mesafe içinde kalan bölgede maksimum momenti karşılayacak şekilde donatı hesabı yapılır. İşaretlenmezde sadece donatı aksı üzerindeki momenti karşılayacak donatı hesabı yapılır.